مقایسه چیلر و کولر اسپلیت ( کولر گازی )

کولر اسپلیت

کولر اسپلیت (Split Air Conditioner) یک نوع سیستم تهویه مطبوع است که به‌طور گسترده‌ای در منازل، ادارات و مکان‌های تجاری استفاده می‌شود. این سیستم شامل دو بخش اصلی است: واحد داخلی و واحد خارجی.

اجزای کولر اسپلیت:

1. واحد داخلی: • این بخش معمولاً در داخل ساختمان نصب می‌شود و هوای سرد یا گرم را به فضای داخلی منتقل می‌کند. • دارای فیلترهایی برای تصفیه هوا و همچنین کنترل‌های دما و رطوبت است.
2. واحد خارجی: • این بخش در خارج از ساختمان قرار می‌گیرد و شامل کمپرسور، کندانسور و فن است. • وظیفه این واحد، تبادل حرارت با محیط خارجی و خنک کردن یا گرم کردن مبرد است.

عملکرد کولر اسپلیت:

• خنک کردن: هنگامی که کولر در حالت خنک‌کننده قرار دارد، مبرد (یک ماده شیمیایی خاص) در واحد خارجی تبخیر شده و گرما را از فضای داخلی جذب می‌کند. سپس این گرما به واحد خارجی منتقل می‌شود و در آنجا دفع می‌شود.
• گرمایش: در حالت گرمایشی، فرآیند معکوس انجام می‌شود. مبرد در واحد داخلی تبخیر شده و گرما را از محیط خارجی جذب می‌کند و به داخل منتقل می‌کند.

مزایای کولر اسپلیت:

• عملکرد بی‌صدا: واحد داخلی معمولاً صدای کمتری نسبت به سیستم‌های دیگر تولید می‌کند.
• صرفه‌جویی در انرژی: کولرهای اسپلیت معمولاً دارای رتبه انرژی بالایی هستند و مصرف انرژی کمتری دارند.
• طراحی زیبا: این سیستم‌ها معمولاً طراحی مدرن و زیبایی دارند که با دکوراسیون داخلی هماهنگ می‌شوند.
• قابلیت کنترل دما: برخی مدل‌ها دارای سیستم‌های کنترل دما و رطوبت پیشرفته هستند.

معایب:

• هزینه نصب: هزینه اولیه نصب ممکن است بالاتر از سیستم‌های دیگر باشد.
• نیاز به فضای خارجی: برای نصب واحد خارجی نیاز به فضای کافی در خارج از ساختمان وجود دارد.

چیلر

چیلر (Chiller) یک سیستم تهویه مطبوع است که برای خنک کردن آب یا مایعات استفاده می‌شود. این دستگاه معمولاً در ساختمان‌های بزرگ، کارخانه‌ها، مراکز خرید و سایر مکان‌هایی که نیاز به سرمایش دارند، به کار می‌رود. چیلرها می‌توانند به دو دسته اصلی تقسیم شوند: چیلرهای آبی و چیلرهای هوایی.

اجزای اصلی چیلر:

1. کمپرسور: وظیفه فشرده‌سازی مبرد و افزایش فشار آن را بر عهده دارد.
2. کندانسور: در این بخش، مبرد گرم شده از کمپرسور، حرارت خود را به محیط اطراف منتقل می‌کند و به حالت مایع تبدیل می‌شود.
3. شیر انبساط: این شیر باعث کاهش فشار مبرد مایع می‌شود و آن را به حالت گازی تبدیل می‌کند.
4. تبخیرکننده: در این بخش، مبرد گازی حرارت را از آب یا مایعاتی که باید خنک شوند، جذب کرده و به حالت مایع برمی‌گردد.

عملکرد چیلر:

• خنک کردن آب: چیلر آب را در تبخیرکننده خنک کرده و سپس این آب خنک به سیستم‌های گرمایش و سرمایش ساختمان منتقل می‌شود.
• حمل حرارت: آب خنک‌شده به سیستم‌های مختلف مانند هواسازها (Air Handling Units) یا فن کویل‌ها (Fan Coils) منتقل می‌شود تا هوای داخل ساختمان را خنک کند.

انواع چیلر:

1. چیلرهای آبی: این چیلرها از آب به عنوان مایع خنک‌کننده استفاده می‌کنند و معمولاً در مکان‌هایی که دسترسی به آب وجود دارد، نصب می‌شوند.
2. چیلرهای هوایی: این نوع چیلرها از هوا برای خنک کردن مبرد استفاده می‌کنند و معمولاً در مکان‌هایی با فضای محدود نصب می‌شوند.

مزایا:

• کارایی بالا: چیلرها معمولاً کارایی بالایی دارند و می‌توانند حجم زیادی از هوا را خنک کنند.
• صرفه‌جویی در انرژی: بسیاری از مدل‌های جدید دارای تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای هستند که مصرف انرژی را کاهش می‌دهند.
• قابلیت کنترل دما: چیلرها به راحتی می‌توانند دما را در محدوده‌های مختلف کنترل کنند.

معایب:

• هزینه نصب و نگهداری: هزینه اولیه نصب و همچنین نگهداری ممکن است بالا باشد.
• نیاز به فضای بزرگ: برخی از چیلرها نیاز به فضای بزرگ برای نصب دارند.

مقایسه چیلر با اسپلیت (کولر گازی) از نظر ظرفیت و تعداد

اولین تفاوت چیلر و اسپلیت در ظرفیت سرمایشی آنها است.

اسپلیت:

از اسپلیت معمولا در واحدهای ساختمانی کوچک (کمتر از 150 متر) استفاده می شود. حتی در واحدهای کمتر از 150 متر نیز باید به ازای هر اتاق یا سالن یک اسپلیت در نظر گرفته شود تا بتوان به سطح آسایش مطلوب در همه آنها رسید. معمولا از اسپلیت فقط برای سرمایش استفاده می شود و برای گرمایش باید یک سیستم جداگانه مانند پکیج و رادیاتور (شوفاژ) یا موتورخانه و رادیاتور در نظر گرفت. زیرا اسپلیت هم قدرت گرمایشی ضعیفی دارد و هم اینکه استفاده از برق برای گرمایش (به جای گاز شهری) در ایران صرفه اقتصادی ندارد. در این واحدها و یا حتی واحدهای بزرگتر از این به جای چند کولر گازی می توان از یک مینی چیلر به عنوان سیستم سرمایش استفاده نمود که هم از نظر قیمت و هم سطح آسایش گزینه بهتری خواهد بود.

چیلر:

اما از چیلر و مینی چیلر برای سرمایش ساختمان های مسکونی با چندین واحد کوچک تا بزرگ ، سالن های بزرگ ، اماکن اداری ، تجاری ، سوله صنعتی ، ورزشی ، آموزشی ، اقامتی و … به صورت مرکزی استفاده می شود. بدین شکل که چیلر در فضای بیرون از ساختمان (روی بام یا حیاط یا موتورخانه) مستقر شده و به چندین فن کویل یا هواساز موجود در قسمت های مختلف ساختمان با لوله کشی آب سرد متصل می شود.

همچنین برای گرمایش نیز می توان آبگرم پکیج یا موتورخانه را به همین فن کویل ها یا هواسازها متصل نمود (مطابق شکل زیر). فن کویل ها یا هواسازها نیز در تابستان با آب سرد شده توسط چیلر ، درجه حرارت و رطوبت هوای ورودی به ساختمان را تنظیم کرده و هوای خنک و مطبوع را به گردش در می آورند. در زمستان نیز آبگرم در کویل فن کویل ها جاری شده و فن جاسازی شده در فن کویل ها با دمیدن هوا از اطراف کویل داغ، هوا را گرم و در ساختمان به گردش در می آورند. در مقیاس بزرگتر (برای ساختمان های بزرگ) به جای مینی چیلر از چیلر و به جای پکیج از بویلر موتورخانه ای استفاده می شود.

تفاوت اسپلیت با چیلر از نظر دید و زیبایی ساختمان

دومین تفاوت اسپلیت با چیلر این است که در ساختمان های چند طبقه و یا چند ده طبقه معمولا از یک مینی چیلر یا چیلر مرکزی استفاده می شود که در دید نیست و با لوله کشی به فن کویل ها و هواسازهای داخل ساختمان متصل می شود. اگر در چنین ساختمان هایی قرار باشد که از یک ، دو یا چند اسپلیت به ازای هر واحد استفاده شود، در هر طبقه از نمای بیرونی ساختمان چندین کندانسور یا یونیت پشت پنجره کولر گازی در دید قرار گرفته و تاثیر منفی بر زیبایی ساختمان خواهد داشت.

بنابرین در دومین مقایسه آنها از 7 بعد مختلف به این نتیجه می رسیم که نصب تعداد زیادی کندانسور (یونیت بیرون از ساختمان اسپلیت ها) به زیبایی ساختمان لطمه وارد می کند. اگر هم بخواهیم همه آنها را به پشت بام منتقل کنیم هم طول لوله کشی های متعدد مسی بیشتر می شود که هزینه بالایی دارد و هم اینکه راندمان کولرها کاهش پیدا می کند.

فرق چیلر و اسپلیت از نظر تنظیم رطوبت

سومین فرق چیلر و اسپلیت از 7 بعد مختلف در قابلیت تنظیم رطوبت هوا توسط آنها است. هر دو بر مبنای سیکل تبرید تراکمی کار می کنند و مبرد جاری در پنل دیواری اسپلیت یا آب سرد جاری در کویل های پنل های داخل ساختمان (فن کویل ها) قابلیت کاهش رطوبت هوا را دارد. یعنی وقتی که هوای مرطوب به سطح کویل پنل دیواری اسپلیت یا سطح کویل درون فن کویل برخورد می کند رطوبت خود را به شکل قطرات آب از دست می دهد. ولی برای تنظیم دقیق رطوبت (یعنی هم افزایش و هم کاهش آن به میزان دلخواه) تنها می توان از مینی چیلر یا چیلر متصل به هواساز استفاده نمود.

در هواساز متصل به چیلر می توان با نصب تجهیزات تنظیم کننده رطوبت ، به میزان دلخواه و قابل کنترل ، رطوبت را تنظیم نمود که در اماکنی که به کنترل دقیق رطوبت نیاز داشته باشند ، راه حل استفاده از چیلر و هواساز است.

فیلتراسیون هوا

چهارمین تفاوت چیلر با کولر گازی در میزان قابلیت آنها در فیلتر نمودن هوای ورودی به ساختمان است. در هر اسپلیت به ازای هر یونیت داخلی یک فیلتر وجود دارد که تنها قابلیت فیلتر نمودن هوای داخل ساختمان را دارند و نمی توانند هوای تازه ورودی به ساختمان را فیلتر کنند. ولی در سیستم چیلر و هواساز می توان هواساز را به انواع فیلترهای قابل شستشو و نیز فیلترهای هپا و … مجهز کرد تا هوای ورودی را به میزان 99.97 درصد از هر گونه آلودگی و میکرو ارگانیسم و غیره تصفیه کند.

نوع انرژی مصرفی

هم چیلر و هم اسپلیت و هم مینی چیلر با انرژی الکتریسیته به عنوان انرژی محرک موتور الکتریکی کمپرسور ، کار می کنند. اما نوع دیگری از چیلرها تحت عنوان چیلر گازی (گازسوز) یا همان GHP وجود دارد که با انرژی سوخت گاز طبیعی (گاز شهری) کار می کند و برای استفاده در ایران به علت در دسترس بودن و ارزان تر بودن قیمت گاز نسبت به برق مناسب هستند که البته در استفاده از آن محدودیت ها و مشکلاتی نیز وجود دارد که در مقاله زیر به آن به طور کامل پرداخته ایم.

نحوه کار آنها عینا مشابه چیلر است و با این تفاوت که برای گردش کمپرسور به جای موتور الکتریکی از یک موتور احتراق داخلی (شبیه موتور اتومبیل) استفاده می شود (برای مثال در GHP شرکت ال جی از موتور هیوندای استفاده می شود) و از طرفی به علت استفاده از گرمای موتور در سیکل تبرید از GHP علاوه بر سرمایش به صورت بهینه برای گرمایش نیز استفاده می شود و ساختمان به سیستم گرمایشی مجزا مانند بویلر یا پکیج نیاز نخواهد داشت.

میزان برق مصرفی

تفاوت اسپلیت با چیلر از نظر میزان برق مصرفی به چه شکل است؟ به طور کلی باید این را در نظر گرفت که هر دو این سیستم ها دارای کمپرسور هستند و کمپرسورها بیشترین برق را در این سیستم ها (در مقایسه با سایر اجزا مثل فن ها) مصرف می کنند. بنابرین هزینه برق مجموع چند کولر گازی تقریبا با هزینه برق یک چیلر یا مینی چیلر باید در یک سطح باشد ولی این را هم باید در نظر گرفت که مصرف برق به عوامل دیگری مثل استفاده یا عدم استفاده از تکنولوژی های روز در دستگاه ، استفاده از قطعات بهینه و مرغوب در ساخت آنها ، طراحی مناسب و غیره بستگی دارد.

قیمت

تفاوت چیلر و اسپلیت از نظر قیمت به چه شکل است؟ مقایسه این دو سیستم از نظر قیمت کار ساده و مشخصی نیست. چونکه به عوامل متعددی از جمله کیفیت ساخت دستگاه ها ، وارداتی بودن یا نبودن دستگاه ها و … بستگی دارد. بهترین راه این است که ظرفیت برودتی مورد نیاز ساختمان توسط افراد متخصص محاسبه و سپس متناسب با آن ، مجموع خرید چند کولر گازی و سیستم چیلر و فن کویل و همچنین هزینه اجرای آنها استعلام و برآورد شود. البته این به شرطی است که قبل از انجام این کار سایر پارامترهای انتخاب مثل امکان و سطح آسایشی استفاده از سیستم های مختلف بررسی شود.

یعنی اینکه فقط به خاطر قیمت نباید یک سیستم تهویه را انتخاب نمود و پیش از آن باید این را مد نظر داشته باشیم که آیا سیستم مورد نظر به بهترین شکل می تواند نیازهای سرمایشی و گرمایشی ساختمان مورد نظر ما را تامین کند یا نه و سپس به مسئله قیمت توجه شود.